‘Het afnemen van alle krachten, bij het toenemen van de ouderdom is stellig zeer droevig, maar het is noodzakelijk, daar anders de dood te zwaar zou vallen.’ zei de Duitse filosoof Schopenhauer. Inderdaad aftakeling maakt je rijp om te willen sterven. Wel rekken wij dat proces in onze cultuur onnodig lang. Sommige gelukkigen ontsnappen daaraan, die zijn ineens weg door een hartaanval of iets vergelijkbaars. Ik ben meer van het type wat de Romeinse dichter Juvenalis beschrijft: ’terwijl wij van bloemen en wijn, van weelde en liefde genieten, sluipt de ouderdom nabij met onhoorbare pas’. Maar ouderdom dwingt tot realiteit.