Filosofie – Pagina 17

Populisme, woede en oorzaak

Bij populisten als Le Pen, Petry, Trump, Wilders is een gemeenschappelijk kenmerk is dat ze zich met demagogische kreten verzetten tegen het establishment. Dijsselbloem denkt dat banken de hoofdschuldigen zijn dat er populisme bestaat. Onjuist want dat is slechts een symptoom. Het establishment heeft de gewone burger de rekening voor frauderende bankiers laten betalen. Hun postmoderne opvattingen verhinderen dat ze het gevaar van de radicale Islam onderkennen. Daardoor ontstaat woede waarvan Nussbaum ten onrechte zegt dat het een ‘fictional enemy’ is die door zielige witte mannen wordt verzonnen. De Islam heeft geen verlichting gekend en is dus moeilijk te integreren.

‘Woede is bron van energie’

Amerikaans filosoof Martha Nussbaum maakt met haar haar nieuwe boek ‘Woede en vergeving’ weer furore, ook in Nederland. Woede wordt volgens haar veel te belangrijk gemaakt. Woede wordt gezien als motor, als bron van energie. Kinderen worden gestimuleerd om hun woede te uiten, vooral jongens, stelt ze. Met woede bewijs je je mannelijkheid. Dat je geen slappeling bent. Ze voert vrijheidsstrijders Ghandi, Martin Luther King Jr. en Nelson Mandela aan als lichtende voorbeelden in het overstijgen en transformeren van woede tot iets constructiefs. Ze ziet een rechte lijn tussen verzoeningspolitiek en de stoïcijnse beteugeling van woede, beschreven door Marcus Aurelius..

De waarheid en de VS presidentscampagne

Of het moddergevecht om president van de VS te worden veel met ‘waarheid’ te maken heeft hangt af van de definitie. Plato zei waarheid heeft te maken met ideeën, die niets te maken kunnen hebben met de feitelijke wereld die de mens ziet. Kant brengt het in verband met “a priori” (van tevoren), begrippen waarvan de betekenis onmiddellijk duidelijk is, die echter afhankelijk zijn van persoonlijke ervaring Hegel zei dat waarheid subjectief was. Hij geloofde niet in eeuwige criteria. Habermas meende dat een uitspraak waar is, wanneer een onbeperkt aantal mensen dat via wenselijke communicatiemiddelen onderschrijft. Leugen kan dus regeren.

Proces tegen Wilders ongewenst

Ik ben geen aanhanger van Wilders noch van zijn PVV. Wel van Voltaire die ooit gezegd schijnt te hebben ‘Ik verafschuw wat u zegt, maar ik zal uw recht om het te zeggen met mijn leven verdedigen.’ Voltaire was kampioen tolerantie en vrijheid van meningsuiting. Montesquieu heeft strikte scheiding van politieke machten bepleit (Trias Politica). De rechterlijke macht moet van de wetgevende macht afblijven. Wilders zegt als parlementariër wat veel mensen denken, ook al bevalt dat anderen niet. Het Openbaar Ministerie organiseert met de aanklacht wegens haat zaaien, discriminatie en belediging, dus slechts een showproces, waar niemand wijzer van wordt.

Afscheid van een Café

Het was mijn laatste avond in het onbetekenende dorp

Dicht bij huis met een afstand van slechts een steenworp

Ik had er mijn laatste grote liefde ontmoet

Vervagende herinneringen uit diepste gemoed

Ik had geen spijt om te vertrekken

Geen behoefte dromen weer op te wekken

Zou ik ooit tot rust komen vroeg ik mij af?

Was eenzaamheid als senior geen boete maar straf? oudemankroeg

De reis was toch altijd al de bestemming?

Of was het na al die jaren gewoon gewenning?

Ik keek om mij heen niets dat mij nog bond

Afwisseling doet leven dacht ik, de cirkel is rond

Onthaasten: ultiem geluk of chaos?

Onthaasten waarom heb ik zo’n gruwelijke hekel aan dat woord

Zelden iemand in Europa ontmoet die zich eraan heeft gestoord

Maar misschien is het dat juist wel, elders wil men juist actie

Ambitie om iets te bereiken het zoeken naar tractie

Toch zijn er filosofen die pleiten voor rust dan komt helderheid

Snelheid leidt maar tot een file, tot stilstand en onzekerheid

Helaas onthaasten betekent vaak ook chronisch en moedeloos wachten

Negeren van de klant en je partners reële klachten

Ik zie vooral eindeloosheid, rust en afzondering, verrijzend Utopia

Een mooi museum met roemrijk verleden dat wij achterlaten als paria

Lof op traagheid?

Waarom heeft traagheid in het Westen, ook bij mij zo’n slechte naam? Vlaams filosoof Erik Oger meent het omgekeerde: snelheid egaliseert. We verbinden traagheid snel met domheid, lethargie, gebrek aan interesse en ambitie. Veroordeling van traagheid is gestoeld op een aantal fundamentele waarden van onze cultuur, onder andere de fascinatie voor efficiëntie die we steevast verbinden met snelheid.” Maar snelheid leidt ook tot stilstand, een file, dan pas heb je tijd om na te denken. Plato pleit met zijn deugden ook voor voorzichtigheid en gematigdheid, maar toch we ‘onthaasten’ teveel in Europa, kwaliteit is er niet per definitie mee gediend.

Paradox van de vrijheid

Edith schippers had het in haar Schoo lezing over paradox van de vrijheid. Daarover ging het ook bij ‘Buitenhof’. Kort samengevat betekent het ‘dat wij intolerantie niet moeten tolereren’. Vrijheid van meningsuiting moeten we boven belediging stellen, dat desnoods afdwingen, in de woorden van Voltaire: ‘Ik verafschuw wat u zegt, maar ik zal uw recht om het te zeggen met mijn leven verdedigen.’ Zijn leerling Fredrik de Grote, koning van Pruisen, zei: ‘Jeder soll nach eigener Fasson selig werden’. Ieder moet op eigen maner zalig worden. Voltaire plaveide de Verlichting, die aan Islam en menig ander geloof voorbij is gegaan.

Sta op tegen de radicale Islam

Edith Schippers (VVD) wil een nationale vrijheidscoalitie tegen de radicale islam. Wij zouden onze cultuur, onze vrijheden, ons maatschappelijk contact moeten liefhebben en actief moeten verdedigen. Culturen zijn helemaal niet gelijkwaardig, de onze is een stuk beter dan die van de Islam zeker voor vrouwen en homo’s. Ze waarschuwt tegen sluipende zelfcensuur op scholen en in media, wie durft nog Islam-kritische-stukken te schrijven? Ze wil geldstromen uit landen als Saoedi-Arabië en Turkije blokkeren. Grenzen wil ze niet dicht, dat lijkt haar enige denkfout want de EU buitengrenzen moeten grotendeels dicht na de massale instroom om onze cultuur te kunnen handhaven.

Hannah Arendt: kwaad is eerder banaal dan monsterlijk

Een vriend wees mij op politiek filosoof Hannah Arendt (1906-1975), die in haar verslag over het Eichmann proces stelde: ‘een bureaucraat die zijn taken zonder nadenken uitvoert is wel degelijk verantwoordelijk’. In ‘The Origin of Totalitarianism’ betoogt ze: Nazisme en Stalinisme zijn twee loten van dezelfde stam. Hegel levert daarvoor ook voldoende stof tot nadenken. In navolging van Aristoteles beschrijft ze in ‘The Human Condition‘ het goede leven als een combinatie van arbeid (voorzien in dagelijks onderhoud), werk (produceren van goederen) en handelen (in de gemeenschap). Ze waarschuwt tegen een maatschappij waar consumeren en produceren een doel op zichzelf wordt.